Ջնջուած Յիշատակ

Բոցիկու սարին սեւ ամպն է չոքել

Հովն է հեծեծում Բասենայ դաշտում.–

Ոսկի երգերդ իմ ազիզ ընկեր,

Էն հովն է երգում Բասենայ դաշտում:

Ուրֆայի Հերոսամարտը

...

Հազար գլխեան թուրք հրէշն է բռնել համայն հայոց աշխարհը. աւեր ու սուգ, արիւն, ողբ ու կոծ ամէն կողմ. եւ հայրենի օճախներից շորթուած հազար հողմերի բերան է նետուած հարիւր հազարաւոր անպաշտպան մեր ժողովուրդը, եւ նրա դէմ ամբողջ թուրք ոճրածին ցեղն է դուրս թափուել փողոց ու ճամբաները բռնել, քաղցած գազանների ոհմակ, որ արիւնի հոտ է առել: Ջարդ, թալան ու կողոպուտ մեր հայրենիքի մէկ ծայրից միւսը:

Թռուցիկ թերթ. ՀՅԴ Կ. Պօլսի Կեդրոնական Կօմիտէի (Թիւ 1)

Հայ եղբայրնե՜ր եւ Քոյրե՜ր,

Հայութիւնը ճգնաժամի մէջ:

Հնչակեաններուն ձեռքով կազմակերպուած Սեպտեմբեր 13-ի խաղաղ Ցոյցը, որով կուզէին Մայր-Հայրենիքի ահեղապէս անտանելի վիճակը վերջին անգամ հաւաքաբար պարզել Թուրք կառավարութեան եւ Եւրոպայի առջեւ,– այդ ցոյցը կոտորածի եւ անմիտ ու գազանային վրէժխնդրութեան առիթ մը եղաւ Թուրք բռնապետութեան համար. ոստիկանութիւնը ինքն էր որ զինեց ու գրգռեց հայերուն դէմ մայրաքաղաքիս սօֆթաներն ու թուրք խուժանը:

Դաշնակցութեան Հայդուկային Խմբի Կռիւը Հայոց Ձորում

Մութն ընկաւ, որոտագոչ թնդանօթների բօմբիւններն ու մարտինիների միահամուռ զալպերի թնդիւնները դադարեցին Այգեստանը դղրդեցնելուց: Կռիւը վերջացած էր եւ մենք, կամայ ակամայ, պէտք է թողնէինք Վանը: Երեք հոգի տեղացի վերցնելով մեզ հետ, երեկոյեան ժամը 1-ին ըստ տաճկական, ելանք այգիներից: Նախ քան ելնելը՝ մի մարդ ուղարկեցինք, իմանալու համար, թէ ո՛ւր մնաց Վարդանը իր խմբով. լրաբերը եկաւ, յայտնելով, որ քաղաքից քիչ առաջ մի խումբ է դուրս եկած, սակայն յայտնի չէ, Վարդանի՞ առաջնորդութեամբ, թէ ուրիշի: Երկար մտածելն աւելորդ էր. հարկաւոր էր շտապել դեռ ևս ցերեկով. կռւի ժամանակ պայմանաւորւած էինք երեկոյեան ելնել Այգեստանից և միանալ միմեանց հետ Հայոց-Ձորում, Կէմ գիւղի սարում: Ուղեցոյցն առաջ ընկաւ, մենք հետևցինք նրան: Ս. Խաչ վանքի ճանապարհին նկատեցինք թարմ և շատ ոտնահետքեր. այդ արդէն ապացոյց էր, որ մեր միւս խումբն այդտեղով անցել է և բոլորս էլ յուսացինք, որ գիշերը նրանց հետ կը լինինք:

Ժանգոտած Երկաթը Մաուզէրի Կը Փոխուի

Քանի մը ամիսներ առաջ՝ երիտասարդ ընկեր մը, Սուէտիայէն «Յուսաբեր»ին գրած թղթակցութեան մը մէջ յիշած էր, որ Պլութ-Պապուկն ալ մեռած է խոր ծերութեան մէջ:

Այսօր, Սուէտիոյ հերոսամարտի 20-ամեակի առթիւ, երբ կը մտածեմ լերան վրայ մեր ապրած կեանքն ու մղած կռիւներու վրայ, կը վերյիշեմ թէ ինչպէս, ասկէ 20 տարի առաջ, 70-ը անցած այս հերոս ծերունին, կանգնած Մուսա լերան գագաթին, Տամլաճգի կեդրոնատեղիին մէջ, կապոյտ կտաւէ շալվարով ու երկար, մինչեւ ծունկերը հասնող կարմիր ճիզմէներով եւ ամբողջ ամիս մը ածելի չտեսած ճերմակ մօրուքով, կը պատմէր որ թուրք զինուորի մը ձեռքէն խլած է մաուզէր հրացանը: