Ռոստոմը (Մի էջ նրա Պարսկաստանում ունեցած գործունէութիւնից)

1908 թիւն էր: Պարսկաստանում  յեղափոխութիւն էր ծագել: Արեւելքի այդ մեղկ, կին, գինի, երգ ու վարդ սիրող ժողովուրդն էր շարժւել եւ ուզում էր մի հարւածով տապալել «շահիզմը» ու հաստատել «Մաղրութան» (սահմանադրութիւն): Թաւրիզն էր այդ յեղափոխութեան կենտրոնը, նրա վրա էին շարժւել Մահմադ Ալի շահի զինւորներն ու նրա կողմնակից ցեղերից կազմւած բազմահազար բանդաները: Այդ բոլորը չէր: Քաղաքի մէջ գտնւած յայտնի միապետակաները իրենց շուրջն էին հաւաքել ընդդիմադիրները՝ բերդը ներսից խորտակելու համար:

Ռոստոմի Ճառը

1917 թ. ապրիլ 6-ին, Թիֆլիսում, բաց անելով Հ. Յ. Դաշնակցութեան ռայօնական ժողովի հանդիսաւոր նիստը՝ Ռոստոմը արտասանեց հետեւեալ ճառը.-

Ընկերնե՛ր, բաց եմ անում Դաշնակցութեան առաջին ազատ Ռայօնական ժողովը ազատ Ռուսաստանում: Մենք ունեցել ենք շատ ազատ միջավայրերը, ուր գործել է մեր կուսակցութիւնը.- Ամերիկա, Եգիպտոս, Բալկաններ, Պարսկաստան եւ Տաճկաստան: Եւ եթէ մենք այսօր աւելի զուսպ ենք ու չենք խանդավառւում ուրիշների պէս, պատճառն այն է, որ մենք տեսել ենք Տաճկաստանի «ազատութիւնը», որ այնքան աղէտաւոր եղաւ մեզ համար:

Բեկոր Մը Ռոստոմի Կեանքէն

Երեւանի մէջ, համեմատաբար երկրորդական փողոց մը մկրտած էին Ռոստոմի անունով: Զինքը շատ մօտէն ճանչցողի մը համար ասիկա շատ քիչ գնահատում էր, բայց պոշեւիկեան կառավարութիւնը ադ ալ շատ տեսաւ իրեն:

Միհրդատ Միրզախանեան

Ծնած 1886-ին Վան-Քաղաքամէջ. հարուստ ընտանիքի զաւակ էր, իր կրթութիւնն առած էր Վանի Երամեան դպրոցին մէջ: Դաշնակցութեան յարկին տակ մեծցած ու դաստիարակւած՝ հարստութիւնը ոչ մէկ հրապոյր ունէր իրեն համար ու ան, իր առօրեայ կեանքին մէջ նոյնքան չարքաշ աշխատաւոր մըն էր, որքան հայ գեղջուկը. Աշխատանքի մարմնացումն էր ինք ու նաեւ իր ամբողջ էութեամբ ու խառնւածքով ռազմիկ հայրենասէր: Բնաւորութեամբ վերին աստիճանի անկեղծ, համեստ, բարեհամբոյր, հւիրասէր, զոհաբերող:

Գաբրիէլ Հացագործեան

Հայկական ազատամարտի նահատակները հազարներով են ու բիւրերով: Հազարները ծանօթ են մասամբ: Իսկ բիւրերը, անոնք որոնց ամէնօրեայ համեստ գործի ու մտածումի, խոնարհ կեանքի ու յօժար զոհաբերութեան փափաքին գնով է միայն, որ կանգուն ու կենսունակ է այսօր Դաշնակցութիւնը՝ մոռացւածներ են, տարաբախտաբար:

Մովսէս Գիւլնազարեան (1896-1921)

Մեր կուսակցական ընկերների շարքում իր խառնւածքով ու բնաւորութեամբ մի շատ հետաքրքրական դէմք էր Մովսէս Գիւլնազարեանը: Ընդամէնը վեց տարւայ հասարակական-զինւորական կեանք ունեցաւ, սակայն այդ էլ բաւական է, որ դասւի մեր լաւագոյն զինւորականների շարքում:

Տք. Նշան Նահիկեան. Խարբերդի Հրկիզուած Բանտի Զոհերէն

Դրուագ Մը Մեծ Եղեռնէն

Խարբերդի Հրկիզուած Բանտի Հերոսներէն

Այսօր՝ երբ վշտի անհուն թախիծով կը վերյիշեմ եղեռնի արիւնոտ օրերուն՝ Մեզիրէի «հրկիզուած բանտը», հոգեկան փոթորիկ մը կ'անցնի իմ ներաշխարհէն եւ զուլումի մշուշի մէջէն կը տեսնեմ աճիւնները մեր աննման հերոսներուն, որոնք ապրեցան ու գործեցին հայ ազգին ծառայելու վսեմ իտէալով, եւ որոնք՝ երբ տակաւին խանդ ու եռանդ ունէին իրենց ամբողջ կեանքը, իրենց գործունէութիւնը եւ կորովը տրամադրելու իրենց սրբազան գաղափարին, ինկան ժողովուրդի մը վայրագ ոճիրներուն տակ:

Մուրադ (Կենսագրական)

«Զքեզ խրճիթ մը ծնաւ,

Հայ վիշտը քեզ օրօրեց,

Այդ վշտին չափ դու եղար մեծ»
ԴԱՆԻԷԼ ՎԱՐՈՒԺԱՆ

Մուրադ Յակոբեան Խրիմեանը ծնւել է 1877-ին Սեբաստիոյ Կովտուն գիւղում: Նրա ծնողները գիւղի վերաբնակիչներից էին, որ 70-ական թւականներին եկել, հաստատւել էին աստանդական կեանքի բերումով, Կովտնում: Արհեստով մաղագործներ էին, որ ժողովրդական լեզւով «բոշա» կը կոչւէին:

Գոմսայ Կորիւնը

ՄԵՐ ԶԻՆՒՈՐԱԿԱՆ ԶՈՀԵՐԸ
ՏԱՐՕՆ
Գոմսայ Կորիւնը

Գոմսայ Կորիւնը յայտնի էր եւ Իսրօ անունով: Բնիկ Մշոյ Գոմս գիւղէն էր, հարուստ ընտանիքէ: Կրթութիւնը կառնէ Ս. Կարապետի դպրոցը: Քսան տարեկան Իսրօն կը դառնայ գիւղապետ, շնորհիւ Հրայրի կը դառնայ Դաշնակցական, անոր աշակերտն ու երկրպագուն: Դաւաճան Աւրանաց Կարապետ վարդապետի տէրօրը կը գործադրէ, կը մասնակցի ֆէտայիներու կռիւներովնշ կը ձերբակալւի եւ Մուշի մէջ կը բանտարկւի 101 տարւան պատիժով, բայց կը ծակէ բանտին պատը եւ կը փախչի Սասուն, ուր նեցուկ կը դառնայ Հրայրին: