1899 թուականին Բաղէշի վիաճկին առաջնորդն էի. աշնան օր մը կուսակալութեան Իտարէի ժողովին ներկայ կը գտնուէի, կուսակալ եւ ժողովականք յուզումի արտասովոր նշաններ ցոյց կուտային. բովանդակ պաշտօնէութիւնը սպասումի վիճակ մը ունէր. հրապարակները, ճանապարհները եւ շրջակայ բլուրներն ու բացաստանները լեցուած էին թուրք եւ քիւրտ երկսեռ բազմութեամբ:
Աղբիւրի եւ իր քաջարի խումբին գոյութիւնը կառավարական շրջանակներու բուռն մտատանջութեան նիւթն եղած է ժամանակէ մը իվեր:
Նոր կուսակալը Պօլսէն եկած ատեն յատուկ հրահանգ ստացած էր հնար եղածն ընել Աղբիւրը ողջ կամ մեռած ձեռք ձգելու համար:
Նոր տարի է... Համայնական մեծ տօն... Եւ ինչ որ գլխաւորն է հաշւետւութեան օր: Հաշւետւութիւնը ամբողջ մի տարւայ երկար օրերի, շաղկապւած ո՛չ միայն մարդու անհատական կեանքի պայմաններու հետ այլ եւ իրեն անմիջապէս շրջապատող եւ աւելի հեռուն գտնւող դէպքերի ու երեւոյթների յիշատակներով:
Երկարատեւ եւ ծանր հիւանդութիւնից յետոյ, հոկտեմբեր 7-ի առաւօտեան ժամը 6ին վախճանուեց տիկին Անահիտ Եփրեմը:
Փարիզ, 16 հոկտեմբեր
Մոնմորանսին Փարիզի ամենէն գեղեցիկ եւ պատմական արուարձաններէն մին կը ներկայանայ: Տարի մը առաջ, հոդ իր սեփական տան մէջ փոխադրուեցաւ Հ. Յ. Դաշնակցութեան կեդրոնական դիւանը: Ասոր կից, նոր գնուած շէնքին մէջ պիտի հաստատուի Հ. Յ. Դաշնակցութեան թանգարանը, որուն բացումը կատարուեցաւ կիրակի, հոկտեմբեր 4-ին: Թանգարանի շէնքը գնուած է Ամերիկա վախճանած ընկեր Արտաշէս Վանարեանի կողմէ կուսակցութեանը կտակած դրամով:
«Դաշնակցութեան» հրոսակային խմբերից մին Հոկտեմբեր ամսի սկիզբներին թիւրքաց սահմանը անցկենալիս սահմանապահ զինւորների հետ ունեցել է ընդհարում: