Բաբշէնի Կռիւը (Նամակ Բաղէշէն)

Աղբիւրի եւ իր քաջարի խումբին գոյութիւնը կառավարական շրջանակներու բուռն մտատանջութեան նիւթն եղած է ժամանակէ մը իվեր:

Նոր կուսակալը Պօլսէն եկած ատեն յատուկ հրահանգ ստացած էր հնար եղածն ընել Աղբիւրը ողջ կամ մեռած ձեռք ձգելու համար:

Յայտարարագիր Հայ Յեղափոխական Դաշնակցութեան Ուղղւած Բերլինի Դաշնագիրը Ստորագրող Պետութիւններին

(Թարգմանւած ֆրանսերէն բնագրից)

Արդէն ազատւած Կրէտէն՝ սկսեց ապրել կանոնաւոր կեանքով:

Մի բուռն ժողովրդի հերոսական թափը մի անգամ եւս յաղթանակել տւեց արդարութեան սկզբունքը, որի դէմ դուք իզուր մաքառում էիք այնքան երկար ժամանակ:

Մահւան Պատիժ. Մահլամի մատնիչներուն

Պարսկաստանի Կեդրօնական Կօմիտէի վճռով՝

Յունւար 3-ին (ն. տ.) երեկոյեան ժամը 6-ին մահւան պատժի ենթարկւեցան 9 նահատակ զինւորներու մատնութեան գործին գլխաւոր հեղինակներէն երկուքը՝ Ստեփան եւ Խուս Առաքել: Միւս մատնիչներու մասին Կօմիտէի վճիռը կը մնայ գաղտնի:

«Դրօշակ» – 28 Փետրւար 1899

Թիւ 2 (93)

Ժողովրդական Հերոսը՝ Սերոբ-Աղբիւր

Gloria victis! 

Տարօնի առիւծը նահատկւեր է:

Չենք կրնար չողբալ իր անսպասելի մահը եւ չհիանալ միանգամայն ժողովրդի այդ սրտոտ, աննկուն եւ հարազատ զաւկին վրայ:

Անոնցմէ էր Սերոբ, որոնց մայրերը բացառիկ աստղերու տակ կը ծնին, եւ որոնց հոգուն մէջ անցեալէն մոռցւած դիւցազնական վեհութիւն ու շնորհք մը կան:

Գուրգէնի եւ Իր Խմբին Նահատակումը. Եղերական Կռիւ Մը Ցրօնքի Մէջ

(Նամակ Բաղէշէն) 

Ապրիկ 24-ին (հ. տ.) Մուշէն քաղւած հեռագիր մը կը հաղորդէր տեղիս կուսակալին թէ Դաշնակցութեան Տարօնի գործիչներէն Գուրգէնը եօթը ընկերներով կը գտնւէր Մուշէն երեք ժամ հեռաւորութեամբ Ցրօնք գիւղը:

Կուռուբաշի Նահատակները

Վանի վերջին դէպքերու հետեւանօք քաղաքէն դուրս ելած երեք ընկերներ՝ Տիգրան Տէրոյեան (Վազգէն), խմբապետ շատախցի Միքէօ եւ վանեցի Արշակ յունւար 2-ին (ն.որ տ.ոմարով) Կուռուբաշի դաշտին մէջ կռւի կը բռնւին զիրենք հետապնդող 200 զինւորներու եւ ոստիկաններու հետ: Երեքն ալ կ'իյնան հոն քաջի մահով: Թշնամիին կորուստն անյայտ է:

Կախաղանից Առաջ. Արամ Արամեանի Նամակը

Նկարը՝ ՀՅԴ Պատմութեան Թանգարան-Հիմնադրամին

Ահա այն նամակը, որ Արամ Արամեանը, իր ձերբակալումից քիչ յետոյ, գրել է բանտից սահմանագլխի մեր կօմիտէներից մէկին: Տպագրում ենք առանց փոփոխման, բաց թողնելով մի քանի անուններ միայն:

Արամ Արամեան (Աշոտ, Թաթուլ)

Նկարը՝ ՀՅԴ Պատմութեան Թանգարան-Հիմնադրամին

Դարձեալ կախաղան, դարձեալ նոր զոհ...

Օգոստոս 9/21-ին, երկուշաբթի առտու արշալուսին–գրում է Կարինից մեր ընկերը–վաշտ մը զօրքի հսկողութեամբ՝ Արամեանը բանտէն կախաղանի վայրը առաջնորդեցին: Արամը առանց մէկու մը օգնութեան, հաստատ քայլերով պատւանդանի վրայ բարձրացաւ, վայրկենաբար հաւաքւած բազմութեանը դիմեց, քանի մը ազդու խօսքերով ձաղկեց տաճիկ կառավարութեան ոճիրները, յայտնեց թէ ինքը հանգիստ հոգով կը զոհւի իր սիրած ազգին ազատութեան համար եւ ապա «կեցցէ՜ Յեղափոխութիւնը, Vive la Revolution!» գոչելով՝ ինքն իր ձեռքով չւանը վիզն անցուց...

Աղբիւր - Ժողովրդական Երգ

Խլաթի գաւառ,

Սոխորդ գեղ ըսւած,

Իրեն բնակիչ՝

Աղբիւր ջան

Բարիքով լցւած:

Պօղոս, Գրիգոր՝

Թիւրքին սիրական

Կ'ուզեն վերջացնել,

Աղբիւր ջան,

Ամբողջ Հայաստան:

Սերոբի Մահը (Նամակ Մուշէն)

Շատոնց է, բայց վերջերս մանաւանդ, կառավարութիւնը վճռած էր ամէն կերպով մէջտեղէն վերցնել Սերոբը, որուն գոյութեան մէջ վտանգ կը նշմարէր: Կառավարական բոլոր էնտրիկները, բռնի միջոցները, զուր անցած էին, մինչեւ որ ազգային սեւսիրտ դաւաճանութիւնը միջամտեց եւ ծուղակի մէջ ձգեց լեռան առիւծը՝ որուն մռնչիւնը հերիք էր իկիտ զօրավարներու ու վաշտերու սիրտը դող հանելու համար:

ՊԱՐՏՔԻ ԶՈՀԵՐԸ. Ինը Ընկերների Նահատակումը Սալմաստում (Մահլամի Դէպքը)

1/12/98

(Նամակ Պարսկաթիւրք Սահմանագլխից) 

Շատ բան էր կատարւած, բան էր տեսնւած Պարսկաստանում, բայց այն դէպքի նմանը, որը պիտի նկարագրեմ, չլսւած երեւոյթ է մեզ մօտ: Մի երկիր, ուր կաշառքը միակ օրէնքն է. մի երկիր ուր իշխողների ու դրանց ստորադրեալների տրամադրութիւնը միշտ փոխարինել է որ եւ է կարգ ու կանոն, բնականաբար, չէր կարող զարմացնել ոչ ոքի իր ամէնօրեայ վայրենութիւններով. բայց ներկայ դէպքը, կրկնում եմ, նոյն իսկ Պարսկաստանում անզուգական է:

Յովսէփ Աստուրեան (Թոփալ Տէրտէր)

Հայ կաթօլիկ տարրը, մանաւանդ երիտասարդութիւնը ընդհանուր առմամբ, եթէ ոչ հակառակութեամբ, բայց մեղադրելի անտարբերութեամբ վերաբերւեցաւ հայկական վերածնութեան այս ճգնաժամին: Մեծամասնութեամբ սնած ու կեանքի մէջ մտած կրօնական խաւարակուռ Միաբանութիւններու առաջնորդութեան տակ, նւիրւած անձնական գծուծ շահերու, յառաջդիմելու ասպարէզ ընտրած պաշտօնէութիւնը,- հայ կաթօլիկ երիտասարդութիւնը, հայկական խնդիրը կարծես Լուսաւորչական հարցը ըմբռնելով, հեռո՜ւ հեռու՝ փախած է մարդկային պարտականութիւններու ամէնէն սուրբն ու նւիրականը կատարելէն: