Այո՛ պէտք է տօնել, այսօր եւ միշտ, ու ամէն տեղ ուր կայ մի զոյգ Հայ: Եւ ի հարկէ ամենից առաջ ու ամենից խանդավառ Արարատեան դաշտի վրայ, Գուգարքի ու Սիւնիքի լեռներում, այնտեղ ուր հաստատուած ու իրականացուած է հայ պետութիւնը:
Եթէ Հայաստանի այսօրւայ կառավարութիւնը ջնջել է իր տօնացոյցի միջից Մայիս 28ը, դա հետեւանք ու ապացոյց է քաղաքական տհասութեան եւ յանցաւոր ապերախտութեան:
Տհասութիւն է, որովհետեւ Մայիս 28ին հիմնադրւել է ոչ թէ ռամկավար պետութիւն եւ կամ դաշնակցական իշխանութիւն, այլ Հայաստանի Անկախ Պետութիւն: Մայիս 28ին հիմնադրուած պետութիւնն է, որ ժառանգել են այսօրւայ վարիչները եւ այդ պետութեան սահմաններումն է, որ փորձ են անում իրականացնելու իրենց քաղաքական ու ընկերային դաւանանքները:
Պետութիւնը շատ աւելի բարձր կարգի արժէք է, քան րէժիմը ու մանաւանդ կուսակցութիւնը: Պարլամենտակա՜ն է Հայաստանի Հանրապետութիւնը թէ խորհրդային:
Երկրորդական խնդիր է սա. Էականն այն է որ Հայաստանի պետութիւն է նա: Եւ արդէն միանգամայն անարժէք բան է, թէ՝ ո՞ր կուսակցութիւնն է վարում այսօր պետական ղեկը:
Պէ՛տք է վերջապէս որ հայ ժողովուրդը, հայ հողի վրայ, ունենար իր սեփական պետական կեանքը – Ահա՛ էականն ու իսկապէս արժէքաւորը: Քաղաքական ազատութիւնը՝ հիմքն է ու անհրաժեշտ նախապայմանը միւս ազատութիւնների, ժողովուրդների ինքնորոշման իրաւունքը իրագործւում է ու անարգել պարագաներում միմիայն քաղաքական ինքնահաստատման հողի վրայ:
Եւ Մայիս 28ն է որ մի խիզախ փորձ արաւ գրաւելու հայ ժողովուրդի համար այն հողն ու սրանով մի նոր դարեշրջան բաց արաւ հայ պատմութեան մէջ:
Ո՛չ մի րէժիմ, ոչ մի կառավարութիւն, ոչ մի կուսակցութիւն եւ մի հայ անհատ չի կարող ժխտելու այդ Մեծ Օրւայ վեհութիւնը:
Ներկայի եւ ապագայի ոչ մի փոփոխութիւններ չեն կարող ջնջել պատմութեան էջերից Մայիս 28ը:
Հայ ժողովուրդի քննութեան օրն էր այն ահաւորը օրը: Պէտք է ապացուցանէր՝ ունի՞ արդեօք ապրելու կարողութիւն, ընդունա՞կ է պատմութեան հետ առաջ քալելու, թէ ոտնակոխ պիտի լինի կամ ճամբայ տայ աւելի կարողներին, ունի՞ գիտակցութիւն իր իրաւունքների, ունի՞ վճռականութիւն պահանջելու եւ կամք՝ պաշտպանելու այդ իրաւունքները իր արեան գնով:
Եւ Մայիս 28ը եկաւ հաստատելու որ՝ այո՛, հայ ժողովուրդը ունի իր իրաւունքների գիտակցութիւնը, ունի ապրելու եւ՝ կամ մարտնչելու վճռականութիւն:
Խմբ.– Ընթերցող մը մեզի ղրկած է հետեւեալ հատուածը որ հրատարակուած է Պոլսոյ «Ճակատամարտ»ին մէջ, 1922ին:
Անոնք որ այնքան խանդավառուած են Հայաստանի անդրանիկ վարչապետով, անոր՝ դաշնակցութենէն հրաժարումէն յետոյ, անշուշտ նոյն լրջութեամբ պիտի կարդան այս խորհրդածութիւնները՝ Մայիս 28ի առթիւ: