Փոխան Ծաղկեպսակի

Մի երիտասարդ Դաշնակցական, որ հմայուել էր հայ հերոսների փառքով, հարց տուաւ Դրոյին.

–Ի՞նչպէս կարելի է երբեք վախ չունենալ, մշտապէս անվախ լինել:

Դրօն իր խորաթափանց հայեացքը սեւեռեց երիտասարդի աչքերի մէջ, ուր կարդաց անկեղծութիւն եւ հոգեկան վերացում:

Ընկեր Դրաստամատ Կանայեանի Յուղարկաւորութիւնը

Ողբացեալ Ընկերոջ Աճիւնը Կը Հանգչէր «Հայրենիք»ի Սրահը

Աւելի քան 1500 հայրենակիցներ՝ Պոսթընէն եւ արուարձաններէն, ինչպէս նաեւ նահանգին զանազան շրջաններէն, շաբաթ եւ կիրակի օրերը, մարտ 10 եւ 11, յարգանքով խոնարհեցան ողբացեալ ընկեր Դրոյի դագաղին առջեւ, որ կը հանգչէր «Հայրենիք»ի սրահին մէջ, բազմաթիւ ծաղկեպսակներով շրջապատուած պատուանդանի մը վրայ:

Դրօն Ե՞րբ Է Գալիս

Երկու տարի առաջ, Հայրենիք այցելող ու վերադարձող «ուխտաւոր» մը պատմեց՝ արցունքը աչքերուն.

–«Շատ բան տեսայ, շատ տեղ այցելեցի, շատ մեծութիւն գտայ ամէնուրեք: Սակայն ոչինչ յուզեց եւ յուսադրեց զիս այնքա՛ն՝ որքան ութսունամեայ ծերուկի մը հարցումը, Արարատի տեսութենէն վերադարձիս, ճամբուս վրայ:

Բագւի Տէռօրը (Նամակ Բագւից)

Հեռագիրն արդէն հաղորդեց ձեզ իրողութիւնը:

Մայիսի 11-ին (հին տոմարով), ցերեկւայ 3 ժամին քաղաքի կենտրօնում սպանւեց իշխան Նակաշիձէն:

Ինչպէս գիտէք, Դաշնակցութիւնից զատ, նրա մահւան համար որոշում էր տւել նաև Ռուսաց Սօցիալիստ Յեղափոխականների կուսակցութիւնը մեզանից բոլորովին անկախ կերպով: Տեղեկանալով այս մասին մեր Կօմիտէն, համաձայն ռուս ընկերների խնդիրին, որոշման գործունէութիւնը թողեց նրանց: Սակայն երկու ամիս անցած երբ մի քանի անսպասելի պատճառներով՝ գործը ուշացաւ, Դաշնակցութիւնը նորից իր վրայ առաւ նոյն ձեռնարկը, որը եւ իրագործեց մեծ աջողութեամբ:

«Սպիտակ Ձիաւոր» Դրօն

Յիշում եմ մի օր հանգուցեալ Դրօն պատմեց հետևեալը. «Ես այն ժամանակ ռուսական դպրոց էի գնում եւ ոչ մի լուր չունէի հայոց պատմութեան մասին: Դպրոցում յաճախ վիճում էի ռուս տղաների հետ: Նրանք հպարտանում, պարծենում էին Պետրոս Մեծով, վերջնիս քաջագործութիւններով, իսկ ես էլ հեգնում էի նրանց ասելով Ձեր Պետրոս Մեծը ի՞նչ է ո՜ր մեր Մեծն Տիգրանի մօտ... Իմ հոգում ահա այսպիսի տեղ էր բռնել Մեծն Տիգրանը: 

Ալիխանովի Ահաբեկումը

Դրոն գրեթէ մէկ տարի անցկացրեց լեռնային Նախիջեւանում եւ Զանգեզուրում, Քեռու հետ, իբրեւ առանձին մարտական խմբի ղեկավար: Նակաշիձէի խիզախ ահաբեկումը նրան արդէն ապահովել էր անվախ, յանդուգն եւ քաջ հայդուկի համբաւ: Հայկական ինքնապաշտպանութիւնը թաթարների դէմ փաստեց, որ նա միաժամանակ եւ հմուտ կազմակերպիչ էր եւ տաղանդաւոր խմբավար ու ռազմագէտ:

ԴՐՕ. Դրաստամատ Կանայեան (1881-1956)

Կենսագրական Նոթեր

Դրաստամատ Կանայեան, որ մեր ազատագրական շարժման եւ Հայաստանի Անկախ Հանրապետութեան մէջ իր պատուաւոր տեղն է գրաւած, ԴՐՕ անունով, ծնած է Արարատեան դաշտի Սուրմալու գաւառի Իգդիր աւանի մէջ, 1884 թուին:

Իմ Մեծ Ուսուցիչը՝ Նիկոլ Դուման

Գրեց՝ Դրօ

Պատանի հասակից երբ մտայ մարտական խմբի մէջ, մեզ համար երեք մեծութիւններ գոյութիւն ունէին,– մէկը՝ Սերոբ Աղբիւրը, որը կոչում էինք հայդուկապետ, Անդրանիկը, որի ձայնը գալիս էր Սասունից եւ Ն. Դումանը: Այս երեքը յեղափոխութեան եւ հերոսութեան մարմնացումն էին այդ ժամանակներուն երիտասարդութեան աչքին:

Ներբող. Սրտանց՝ Զօրավար Դրոյին

Ողջոյն արեւի՛դ, անառիկ գագաթ,

Աննկուն ասպետ,

Քեզ հազար ողջո՛յն, անխոնջ, խանդակաթ*

Կոչնակի գմբէթ...

Փառքիդ ազդակի յոյզերով լցուած,

Գրում եմ ահա

Փոքրագոյն մի ձօն, ո՛վ դարիս սիրուած,

Անյաղթ աժդահա: