Հայաստան եւ Հայկական Արտասահման երկու թեւերն են միեւնոյն ամբողջութեան: Երկու զանգուածներ, որոնք իրար պիտի լրացնեն հայրենի հողին վրայ: Միացեալ եւ ազատ:
Սովորական իմաստով գաղութներ չեն ինչ որ Հայկական Արտասահման կը կոչենք:
Ուրեմն, թերխաշ, տնաբոյս քաղաքագէտներ իրաւունք չունին կամակատար հպատակի կամ կթան կովու տեղ դնելու զանոնք:
Թւորքիոյ հայ ժողովուրդին վերջին մնացորդը կը ներկայացնեն այդ գաղութները: Բազմութիւններ՝ խորապէս հայրենասէր, թէեւ հեռու հայրենիքէն:
Կը նշանակէ թէ որեւէ իշխանութիւն պարտաւոր է նկատի առնել անոնց բաղձանքները, տեսակէտներն ու տրամադրութիւնները, այս կամ այն կարգադրութեան ատեն:
Ամէն պարագայի մէջ, իրաւունք չունի արհամարհելու, նուաստացնելու կամ իր կամքը պարտադրելու, պղտորելով մթնոլորտը, հայրենիքին մէջ թէ դուրսը:
Այս տարրական գիտակցութեան – պարտականութեան – հետքն իսկ չենք տեսներ, տարիներէ ի վեր: Մանաւանդ այժմ:
Ընդհակառակն, ահա ռատիօ-Երեւանն ալ «մոբիլիզացուել է»–ո՜վ բարբարոսութիւն – լրացենլու համար բանաւոր եւ գրաւոր բանսարկութեանց պակասը: Տեսակ մը ջլամարտ, որ պարզապէս տկարութիւն, հոգեկան թշուառութիւն կ'ապացուցանէ:
Կը թուի թէ այս պարոնները չեն գիտեր որ Արտասահմանի ողջամիտ մեծամասնութիւնը շատոնց փակած է իր աչքերն ու ականջները ինչպէս թխածոյ եւ գարշահոտ հրատարակութեանց, նոյնպէս այդ անթել կամ թելաւոր վայրահանջութեանց առջեւ:
Եւ կը մոռնան թէ այդ մեծամասնութիւնը երէկուան բարեպաշտ համբակը չէ, որեւէ եղանակի վրայ պարելու համար:
Ան գիտէ Խ. Հայաստանի սեւն ու ճերմակը: Եւ չափած է անոր վարիչներուն կամ ուղեկիցներուն քաղաքական իմաստութեան, կարողութեան աստիճանը:
Այդ մեծամասնութիւնը շան-քարոզ չէ որ կը սպասէ ռատիօ Երեւանէն, այլ քաղաքական աշխատանք: Հոգ թէ չէ համեստ չափով:
Ան կը պահանջէ որ Երեւանցիները լայն բանան դուռներն ու պատուհանները:
Ան կ'ուզէ բաց աչքով տեսնել հայրենիքին չարն ու բարին, եւ ոչ թէ հանելուկ լուծել «կ'ուտենք-կը խմենք» նամակներով կամ փախստականներու լեղապատառ պատմութիւններով:
Ան հայրենիքին զօրացումը եւ ցիրուցան բազմութեանց ինքնապաշտպանութիւնը կը փնտռէ ուղղակի եւ անվերապահ յարաբերութեանց մէջ:
Ան չի հանդուժեր որ տգէտ եւ անսպայ մարդիկ աղճատեն հայերէնը, կամ ուրանան իրենց մայրենի լեզուն, հաճոյք պատճառելու համար օրուան իշխանութեան:
Ան պատրաստ է իր բոլորանուէր աջակցութեամբ զարկ տալու հայրենիքի մշակոյթին, արժեցնելով հայ ժողովուրդի արեւմտեան ճակատին դարաւոր վաստակը:
Մէկ խօսքով,– այդ ջախջախիչ մեծամասնութիւնը, կը հաւատայ թէ Հայրենիք եւ Հայկական Արտասահման իրարմով պիտի շնչեն: Առանց կասկածելի միջնորդներու: Մինչեւ մեր բաղձանքներուն վերջնական, ամբողջական իրականացումը:
Ո՛վ որ քարեր կը շարէ այս ճամբուն վրայ, տհաս գիտելիքներով եւ ամբոխավարական մարզանքներով, չի կրնար բարեկամ դառնալ ո՛չ Երեւանի, ո՛չ ալ տարագիր բազմութեանց:
Հայկական Արտասահմանը «շրջանաւարտ» է ոչ միայն մշակոյթի ճակատին վրայ, այլեւ իբրեւ քաղաքական միտք, իր կաթը ծծած ըլլալով տառապանքէն եւ աշխատանքէն:
Խմբագրականը լոյս տեսած է Փարիզի «Յառաջ»ին մէջ, 13 Յունիս 1948ին