Իշխան Յովսէփ Արղութեան. գրեց՝ Ա. Ահարոնեան

Երէկ թաղեցինք նրան, Իշխան Յ. Արղութեանին:

Հայկական ազատագրական պայքարի անձնւէր ու փառապանծ վետերանին, որ գերեզման իջաւ վաղաժամ, ճաշակելով իր ամբասիր ու հարուստ կեանքի բոլոր ազնւական հմայքը եւ մեր ցեղական դաժան ճակատագրի բովանդակ դառնութիւնը:

Գիծեր՝ Յովսէփ Արղութեանի կեանքէն

Իշխան Յ. Արղութեանի մահով կ'անհետանայ առաջին յեղափոխականներէն մէկն ալ:

Իր կեանքի պատմութիւնը կարելի է ըսել կը նոյնանայ Հայ Յեղափոխութեան պատմութեան հետ, այնքան իրարու են խառնուած անոնք եւ այնքան ժամանակակից իրարու:

ՔԵՌԻ ԹԱԴՕ. Յարութիւն Սարգիսեան

Բուն անունով Յարութիւն Սարգիսեան, ծնած է Տարօն աշխարհի Փեթար գիւղը 1874-5-ին:

Սարգիս շփման մէջ կը մտնէ բոլոր հայ ֆետայիներուն հետ, որոնք կու գային ու կ'անցնէին Փեթար գիւղէն: Սարգիս նաեւ որոշ գործակցութիւններ կ'ունենայ անոնց հետ: Պատանի Թադօ ուշի ուշով կը հետեւի հայ ֆետայիներուն ու իր մէջ կ'արթննայ յեղափոխական ոգին: Շրջան մը ետք Հրայր (Արմենակ Ղազարեան), որպէս Մուրատ Պոյաճեանի (Մեծն Մուրատ) եւ Միհրան Տամատեանի գործակից, կը շրջի Սասնոյ եւ Տարօնի դաշտերը, կազմակերպչական աշխատնաքներ տանելու: Հրայր կ'այցելէ նաեւ Փեթար գիւղը, ուր իր խումբին առաջին անդամը կ'ըլլայ Քեռի Թադոն:

Թռուցիկ թերթ. ՀՅԴ Կ. Պօլսի Կեդրոնական Կօմիտէին

Հայ եղբայրնե՜ր եւ Քոյրե՜ր,

Հայութիւնը ճգնաժամի մէջ:

Հնչակեաններուն ձեռքով կազմակերպուած Սեպտեմբեր 13-ի խաղաղ Ցոյցը, որով կուզէին Մայր-Հայրենիքի ահեղապէս անտանելի վիճակը վերջին անգամ հաւաքաբար պարզել Թուրք կառավարութեան եւ Եւրոպայի առջեւ,– այդ ցոյցը կոտորածի եւ անմիտ ու գազանային վրէժխնդրութեան առիթ մը եղաւ Թուրք բռնապետութեան համար. ոստիկանութիւնը ինքն էր որ զինեց ու գրգռեց հայերուն դէմ մայրաքաղաքիս սօֆթաներն ու թուրք խուժանը:

Նիկոլը. գրեց՝ Ս. Վրացեան

Վիրաւոր առիւծը իր շունչը փչեց:

Նա վաղուց էր ստացել այդ վէրքը: Խոցւած սրտից՝ թափառում էր երկրից երկիր՝ անհանգիստ ու հայրենակարօտ: Աշխարհը նրա համար դարձել էր մի նեղ վանդակ, որի պաղ ձողերն էր կրծում նա յուսահատօրէն: Ժընեւից Պոլիս, Պոլսից Բարձր Հայք ու Ատրպատական քայլում էր նա հալածական: Մի անմեկնելի կարօտ մշում էր նրա սիրտը, եւ յաւիտենական թախիծը կծկւել էր նրա աչքերի մէջ:

Մենք եւ Նրանք. գրեց՝ Ա. Ջամալեան

Այն օրից, երբ Հ. Յ. Դաշնակցութիւնը մուտք է գործել հայ ժողովրդի մէջ՝ նա իր հիմնական խնդիրներից մէկն է դարձրել հայ ժողովուրդի զինումը:

Կեանքի Գործունէութիւն. Հ. Յ. Դաշնակցութեան Ընդհանուր Ժողովը

Հինգերորդն է այս Ընդհանուր Ժողովը, քսան տարիներու տաժանագին ալեկոծ եւ մարտական կեանքի մը մէջ, որ ապրած է Հ. Յ. Դաշնակցութիւնը՝ հետեւելով Հայ ժողովուրդի պատմական ուղին եւ լծորդելով իրարու անոր տանջանքը եւ ազատութեան տենչը, անոր կռիւն ու կեանքի հաւատքը՝ յանուն երջանիկ ու լաւագոյն օրերու:

Սասունցի Մանուկ (Փեթարցի)

Տարօնի աշխարհի ընտիր զաւակներէն մէկն էր Փեթարցի Մանուկը, որ սովորաբար կ'անուանուէր Սասունցի Մանուկ:

Մանուկը կը պատկանէր ֆետայիներու այն սքանչելի փաղանգին, որ Գէորգ Չաւուշին հետ նետուեցաւ Տարօնի շրջանի ազատագրական կռիւների մէջ 1904-ին:

Ղարաբաղի Հայ Ժողովրդին

 

Կատարւեց այն, ինչ որ պիտի կատարւէր անխուսափելիօրէն:

Ղարաբաղի մահմէդականութիւնը յարեց համիսլամական շարժման եւ մեր հայրենիքը սուզւեց նորից խաւար ու խայտառակ միջնադարի մէջ: Մի շարժում, որի մղիչ գաղափարը ոչնչացումն է ամեն մի քաղաքակրթութեան, որի ղեկավարները բարոյազուրկ գիաշտիչ կալւածատէրերն են եւ սրի կրողն է՝ այդ ողորմելի, շրաունակ թալանող ու թալանւող մահմէդական ամբոխը:

Կախաղաններու Կատարէն. Սիամանթօ

Gloria Victis...

Մահակիր սիւները մթնշաղին մէջէն եղեռնաբար կը բարձրանան,

Պայծառ, սրտոտ եւ նուիրական որդիներուն համար տրտմաթախիծ Հայրենիքին,
Կարինէն Գաղատիա եւ Մարզուան եւ Պօլիսէն Իզմիր եւ Երիզա...
Եւ ամէն անգամ որ արեւակերպ հերոսի մը հռնդիւնը հովերուն մէջ մեռաւ,
Հեթանոս խուժանը կատաղօրէն վարն էր, հրապարակին վրայ, ցեխին մէջ եւ ցեխը ապականելով...
Եւ ցնծութենէ կ'ոռնար Ալլահին հրաւէրէն եւ ատելութեան ծափերէն մոլեգին: